Design for Safety – DfS

•طراحی برای ایمنی (DfS) یک رویکرد بنیادین در مهندسی محصول است که هدف آن پیش‌بینی، شناسایی و حذف یا کاهش خطرات بالقوه‌ای است که می‌توانند سلامت و ایمنی کاربران، اپراتورها، تعمیرکاران و حتی محیط اطراف را به خطر بیندازند. DfS نه‌تنها به مسائل فنی و طراحی توجه دارد، بلکه به الزامات حقوقی، اخلاقی و اجتماعی نیز پاسخ می‌دهد. در بسیاری از صنایع حساس مانند انرژی هسته‌ای، پزشکی، خودروسازی، هوافضا و ساخت‌وساز، رعایت اصول DfS نه فقط توصیه‌شده بلکه الزامی است.

•در طراحی برای ایمنی، مفاهیمی مانند اصل حذف خطر در منبع، طراحی با تحمل خطا، جلوگیری از استفاده ناصحیح، هشداردهی مؤثر، و سهولت در تعمیر و نگهداری ایمن مدنظر قرار می‌گیرد. طراحان با به‌کارگیری استانداردهایی نظیر ISO 12100، IEC 61508 و OSHA، از ابتدا خطرات را شناسایی کرده و راه‌حل‌هایی مانند پوشش‌های محافظ، قطع‌کننده‌های اضطراری، مکانیزم‌های بازخورد بصری/شنیداری، قفل‌های ایمنی و حتی اصلاح رفتار کاربر را در طراحی لحاظ می‌کنند. تکنیک‌هایی مانند تحلیل ریسک (Risk Assessment)، ارزیابی خطر (Hazard Analysis) و تحلیل حالات خرابی (FMEA) نیز ابزارهای کلیدی در فرآیند DfS هستند.

•یکی از اصول کلیدی DfS این است که ایمنی باید از مرحله ابتدایی طراحی در نظر گرفته شود، نه به‌عنوان یک افزودنی پس از پایان طراحی. این رویکرد باعث کاهش حوادث، کاهش هزینه‌های بیمه و مسئولیت‌های قانونی، بهبود تصویر عمومی برند، و افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان می‌شود. در حوزه انرژی هسته‌ای و به‌ویژه طراحی راکتورهای مدولار کوچک (SMR)، DfS اهمیت دوچندان دارد، زیرا خطای انسانی یا خرابی سیستمی ممکن است پیامدهای شدید و گسترده‌ای در پی داشته باشد.